Sinds 2006 werk ik als studiesecretaris bij de congregatie van de Fraters van Barmhartigheid in Tilburg. Als studiesecretaris ondersteun ik werkzaamheden op het gebied van spiritualiteit, vorming en bestuur. Dit betekent dat ik publicaties verzorg en lezingen geef over de geschiedenis en de spiritualiteit van de fraters, bijdragen lever aan vormingsweken en internationale programma’s en help bij de organisatie van kapittels en ander bestuurswerk.

Een katholieke NGO

In de taal van vandaag kun je een fratercongregatie misschien het beste vergelijken met een katholieke NGO. De fraters zijn, zoals de naam al zegt, broeders (geen priesters), ze volgen een religieuze levenswijze en wonen in kleine communiteiten. Op dit moment zijn er wereldwijd ongeveer 300 fraters, dat betekent dat de congregatie voor kerkelijke begrippen een tamelijk kleine gemeenschap is. Een eeuw geleden was ze vier keer zo groot, ze beheerde alleen al in Nederland een honderdtal scholen en jeugdprojecten, een uitgeverij en diverse grote tijdschriften. De fraters hebben in Nederland en België een belangrijke bijdrage geleverd aan katholiek onderwijs en opvoeding, maar ook in overzeese landen als Curaçao, Suriname, Indonesië, Kenia, Kongo, Namibië en Brazilië.

Barmhartigheid

Een van de missie-statements van de fraters luidt: Wij zien het als onze opdracht samen met anderen moedig te werken aan een betere toekomst. Onze congregatie tracht een bijdrage te leveren om de wereld meer bewoonbaar te maken en in de samenleving meer menselijkheid te brengen.’ De congregatie werkt vooral op het terrein van onderwijs en opvoeding, armoedebestrijding en kerkondersteuning. Ze vierde onlangs haar 175-jarige bestaan, want ze is in 1844 opgericht door de Tilburgse pastoor en latere (aarts)bisschop Joannes Zwijsen. De volledige naam van de congregatie luidt: Fraters van Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid, een naam die vaak wordt afgekort als CMM (naar de Latijnse kernwoorden congregatio matris misericordiae) en in Nederland ook nog steeds als Fraters van Tilburg bekend staat. Zelf spreek ik graag van de fraters van barmhartigheid omdat hiermee de kerninspiratie in één keer wordt benoemd.

Toekomst – samenleving – menselijkheid

Drie woorden in bovengenoemd missiestatement zijn wezenlijk: toekomst, samenleving en menselijkheid. Een congregatie is geen overblijfsel van het rijke roomse leven, maar toekomst-georiënteerd. De fraters kunnen terugkijken op een rijke en boeiende geschiedenis, er spelen uiteraard vragen over erfgoed en gebouwenbeheer, maar de belangrijkste vragen gaan toch over het hier en nu, over de nabije toekomst. De congregatie is maatschappijgericht, staat niet op een grote en comfortabele afstand van de samenleving maar probeert juist midden in de wereld present te zijn. Daar waar mensen en het evangelie het verschil kunnen maken. Werken aan menselijkheid betekent vooral: proberen om veel mensen een menswaardig bestaan te geven, dat kan in allerlei contexten zijn.

‘Onze congregatie tracht een bijdrage te leveren om de wereld meer bewoonbaar te maken en in de samenleving meer menselijkheid te brengen.’

Menselijkheid heeft ook op de congregatie zelf betrekking. Het is een organisatie van mensen, wat betekent dat samenwerken, samenleven, samen delen en ontwikkelen belangrijke elementen van het fraterleven zijn. Zoals elke menselijke organisatie, is ook een religieuze congregatie kwetsbaar, in menselijk en bestuurlijk opzicht. Dat is een van de redenen waarom de fraters een lange traditie hebben van samenwerken met anderen, zowel andere religieuzen als leken-professionals en vrijwilligers. Er zijn honderden mensen die op de een of andere wijze met de fraters samenwerken, als studiesecretaris ben ik daar één van op het hoofdkantoor in Tilburg.

Een breed werkveld

Het maken van boeken en meewerken aan vormingsprogramma’s en bestuurswerk zijn wel de belangrijkste en zichtbaarste elementen van mijn functie. Dit heeft de afgelopen jaren geresulteerd in een tiental boeken en talloze lezingen en kleinere publicaties, waarvan de belangrijkste op deze website terug te vinden zijn. Verschillende activiteiten overstijgen uiteraard de kring van de fraters, zoals die voor de Beweging van Barmhartigheid, het retraitecentrum ZIN in Vught, de Zusters van Liefde (SCMM) en andere Nederlandse congregaties, de Konferentie van Nederlandse Religieuzen (KNR) en de bredere Vincentiaanse Familie (een wereldwijd samenwerkingsverband). Kortom: het werkveld is breed en veelzijdig. Hier geldt wat voor alle kerkelijke organisaties opgaat: er is altijd veel werk en er zijn, zoals de bijbelse uitdrukking luidt, eigenlijk altijd te weinig werkers in de wijngaard.

Een helpende hand

De functie van studiesecretaris is een betaalde baan (in deeltijd), waarvoor ik heb gekozen vanuit een al jarenlang bestaande vriendschap met de congregatie. Ik herken me in de fratermissie en doe mijn best om samen met de fraters de zending en de organisatie draaiende te houden en ‘te doen wat Jezus heeft gedaan: dienen en verlichten, een verlossend woord spreken, een helpende hand zijn’, zoals de leefregel van de fraters zegt.

dienen en verlichten, een verlossend woord spreken, een helpende hand zijn

arrow-right arrow-down arrow-left chevron-right chevron-left keyboard_arrow_down plus-circle cross close search2 twitter2 facebook2 youtube2 linkedin2 envelope-o instagram2 menu play2 mobile2 users3 signal user whatsapp22 envelope-o2 quotes-left spinner2222 checkbox-checked checkbox-unchecked checkmark price-tag lightbulb_outline comment-square binoculars home